Ксилема

Уикисөздік жобасынан
  • ·Ксилема-өсімдіктің тасымалдау жүйесі. Климаты хсилема арқылы өсімдік тамырына жер үсті мүшелеріне қарай су мен онда еріген минералды тұздар тасымалданады.
  • ·Шырын мен сусындарды түтікше арқылы ішу ыңғайлы. Өсімдіктерде де топырақтан суды сіңіруге арналған арнайы "түтікше" болады. Ол ксилема деп аталады. Ксилема өлі жасушалардан-түтікшелерден тұратын сабақ ішіндегі түтіктер жүйесі болып табылады. Түтік қабырғалары сақина немесе шиыршық түрде жуандайды. Жапырақтардан бұланған сайын уы ксилема арқылы түседі. Ксилема сабақтың сүрегінде орналасады. Ксилема сосудтар, трахеидтер- паренхималық жасушадан пайда болады​.Сүрек жасушалары түтікше тәрізді, оны трахеида деп те атайды. Трах деп қабықшасы сүректенген (қатайған), екі ұшы сүйір, өте жіңішке ұзындығы 1 мм-ден бірнеше см-ге жететін өлі жасушаларды айтады.
  • ·Алкаш түзіле бастаған кезде жасуша қабықшасы таза целлюлозадан тұрғанымен өсе келе қатайып, сүректеніп беріктік қасиет береді. Әсіресе қылқан жапырақты өсімдіктердің сүректерінің 80-90%-ы трахеид жасушаларынан тұрады.
  • Көктемде түзілген трахеида жасушаларының қабықшасы жұқа, ішкі қуысы кең. Жаздың соңғы айларында түзілгендерінің қабықшасы қалың, ішкі қуысы тар болады. Сондықтан ерте көктемдегі трахеида суды өткізсе, кейінгісі беріктік қызмет атқарады.
  • Трах арқылы түйнек пен тамырда қорға жиналатын қант пен басқа да органикалық заттар көктемде жер үсті мүшелеріне жеткізіледі