Ресей бұқаралық ақпарат құралдары

Уикисөздік жобасынан

Ресей бұқаралық ақпарат құралдары - Ресей Федерациясында бұқаралық аудиторияларға арналған ақпаратты жинау, өңдеу және тарату күнделікті практикасының құралдары (органдары).

Ерекшеліктері[өңдеу]

"Бұқаралық ақпарат құралдары туралы" 1991 жылдың 27 желтоқсанындағы № 2124-і РФ Заңының 2 бабына сәйкес бұқаралық ақпарат құралы деп түсініледі:

  • мерзімді баспасөз басылымы: газет, журнал, альманах, бюллетень, тұрақты атауы, ағымдағы нөмірі бар және жылына кемінде бір рет жарыққа шығатын өзге де *басылым;
  • радиоарна;
  • телеарна;
  • видеопрограмма;
  • кинохроникалық бағдарлама;
  • желілік басылым;

тұрақты атауымен (атауымен) бұқаралық ақпаратты мерзімді таратудың өзге нысаны[1]. Мысалы, жаппай (1000 және одан көп нақты адресаттар) телекоммуникациялық желілерді (телефондық және ЭЕМ желілерін) пайдалана отырып, мерзімді тарату. БАҚ Роскомнадзор органдарында тіркелуге, кітапханаға өзінің баспа өнімдерінің даналарын беруге немесе әрбір шығарылымның (телерадио хабарларын тарату) жазбаларын 1 жыл бойы сақтауға міндетті.

Басып шығару[өңдеу]

Баспа басылымдары — РФ-дағы БАҚ-тың ең кең тараған түрі. 2009 жылдың басында Ресей Федерациясында 27 425 газет пен апталық тіркелген, бірақ тұрақты айналымда олардың 14 мыңнан артық емес. Сондай-ақ 20 433 журнал, 787 альманах, 1297 жинақ, 1519 бюллетень және 214 магнит тасығыштағы басылым тіркелген. 2009 жылдың басында барлығы 51 мыңнан астам баспа БАҚ тіркелді [4].

Ресейлік баспа БАҚ-тардары олардың заңды тұрғыда ғана емес, әлеуметтік тұрғыдан алғанда (оқырмандардан): басылымдар оқырмандардың хаттарына толығымен жауап бермейді, олармен "кері байланысты" қолдамайды, оқырмандардың өз қызметін бағалауын зерттемейді, оқырмандардың ақпараттық қажеттіліктерін қанағаттандыруға ұмтылмайды, журналисттердің жарияланымдарында жазылған баспа жолақтары мен сюжеттерін ғана ұсына отырып. Кеңестік кезеңнен кейінгі кезеңде Ресейлік газеттердің оқырман аудиториясы күрт қысқарған: сауалнамалар мәліметтері бойынша 1990 жылы баспасөз сұралғандардың 4% — ын, 2002 жылы — 13,5% - ын, 2006 жылы-сұралғандардың 30% - ын оқымаған[6].

2008 жылдың мамыр-қазан айларында ұлттық күнделікті газеттердің жиынтық аудиториясы 6,5 млн адамды, ал жалпы және іскерлік мазмұндағы ұлттық апталық газеттер 14 млн адамды құрады, бұл қала халқының 11,3% және 24,2% - ын құрайды 100 мың+, 16 жас+.

Журналдардың жалпы аудиториясы 36,2 млн адам (соңы 2008). ВЦИОМ және ФОМ деректері уақыт өткен сайын РФ-да журналдар халықтың 62% - ға дейін оқиды деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді. Ең танымал кино - және телегидтер (28,5 %), әйелдер және сәнді басылымдар (28,1 %).[7]

2008 жылы 8978 газет шықты, бұл 1999 жылғы көрсеткіштен 62% - ға артық. 2008 жылы ресейлік газеттердің жалпы жылдық таралымы 8 млрд дананы құрады[10].

Радиохабар[өңдеу]

1924 жылдың 23 қарашасы бүкілодақтық радио (кейінірек — 1 бүкілодақтық радио бағдарламасы, Радио 1) Ресейде бірінші радиостанция іске қосылды.

1945 жылы "2 бағдарлама" (кейінірек — "Маяк"), 1948 жылы — "3 бағдарлама" (кейінірек — жастық) іске қосылды.

Ресейдегі бірінші коммерциялық радиостанция "Европа Плюс" 1990 жылдың 30 сәуірінде іске қосылды.

Ресейде радиохабар мемлекеттік және коммерциялық бөлінеді. Мемлекеттік хабар таратушысы — ВГТРК үш жалпыұлттық радиостанцияны қамтиды — "Вести ФМ", "Маяк" және "Радио России", коммерциялық радиохабарлар барлық аймақтарда хабар тарататын — "Европа Плюс", "жол радиосы", "орыс радиосы", өңірлердің жартысынан астамы — "Ретро FM", "Love Radio","Авторадио"радиостанциялары. Ең ірі радиохолдинг - "Еуропалық медиагруппа" (ЕМГ).

Глушение қарамастан кеңес заманында КСРО миллиондаған азаматтары орыс тілінде" Батыс дауыстарын " тыңдады. Осы радиостанциялардың кейбірі содан бері толығымен онлайн хабар таратуға көшті. "Америка дауысы", Бостандық радиосы, Би-би-си, халықаралық Француз радиосы және "Неміс толқыны"ең танымал болып қала береді.

Интернет[өңдеу]

Ресейде 2014 жылдың 1 тамызынан бастап тәулігіне 3 мыңнан астам абоненті бар блоггерлерді міндетті тіркеу енгізілді. Бұл блогерлер БАҚ-қа жауапкершілік тұрғысынан теңестірілді. 2015 жылдың жазында Роскомнадзор заң қолданысының алғашқы жылы 640"блоггер-үш мыңыншы" тіркелгенін хабарлады. Тіркеуге өтінімдердің бір бөлігі "спам" ретінде қабылданбады (нормаланбаған лексиканың болуы, толық емес немесе дұрыс емес Ақпарат)[15].

ДЕРЕККӨЗДЕР [1] [2] [3]

  1. Юридическое заключение о природе сайтов в сети Интернет» кафедры ЮНЕСКО
  2. В России работают меньше половины зарегистрированных СМИ (13 января 2009). Дата обращения 9 июля 2009.
  3. Аверина Ю. В. Городская печать в процессе социальных трансформаций // Вестник Казанского государственного университета культуры и искусств. — 2009. — № 4. — С. 6