Этникалық журналистика

Уикисөздік жобасынан

Этникалық журналистика-бұл өзінің этникалық болмысындағы халықтың өзін-өзі тану, этнос біріктіру және біріктіру, оның мәдени өзіндік ерекшелігін сақтау және дамыту қызметін атқаратын журналистика. Әдетте, этникалық журналистика — бұл этностар тіліндегі журналистика, оның адресаты, ең алдымен, өз этносының өкілі болып табылады.

Ресейдегі этникалық журналистика[өңдеу]

Ресей халықтарының журналистикасы - "этникалық журналистика"терминімен дәстүрлі түрде сипатталатын көп қырлы құбылыс. 20% - ға жуық елде тұратындар, бұл 200 түрлі ұлттық топтар. Олардың барлығы коммуникацияның, ақпараттандырудың, жаңалықтармен алмасудың және өзекті мәселелер мен мәселелерді талқылаудың өз арналары болуы мүмкін деп болжануда. Ресейдің көптеген ұлттық аймақтарында БАҚ-тағы ұлттық тіл көш бастап тұр. Бұл орыс халқының саны бойынша асып кетуімен сипатталатын демографиялық себептерге байланысты. Психологиялық тұрғыда орыс тілі мәдениаралық қарым-қатынас, әлеуметтік өсу және жұмысқа орналасу мүмкіндіктерін кеңейте отырып, көптеген артықшылықтар береді[1].

"Этникалық журналистика" терминін түсіну Блохин[өңдеу]

Блохин "этникалық журналистика" екі жақты сипатқа ие екенін атап өтті. Біріншіден, мұнда тек Ресейде ғана емес, басқа елдерде тұратын кез келген халықтардың өмірі мен мәдениетінің ерекшеліктері тақырыбына, сондай-ақ этносаралық өзара іс-қимыл мәселесіне қатысты журналистика жатады. Екіншіден, тек қана Ресей халықтарына, Ресейдің этникалық азшылықтарына, бұқаралық ақпарат құралдарында ұсынылған және ұлттық тілде де, орыс тілінде де шығатын диаспоралардың журналистикасына қатысы бар журналистиканы жиі білдіреді. Бірінші жағдайда журналистік қызметтің мақсаты әлемдегі өзге мәдениеттердің алуан түрлілігі туралы ақпараттандырудан тұрады, екінші мағынада этностардың бірігуі, оларды этносаралық коммуникация жүйесіне қосу, ұлттық мәдениетті сақтау және дамыту туралы айтылады . БАҚ-тың ұлттық-мәдени тақырыбы олардың түрін анықтаудағы басты критерий болып табылады[1]. Этникалық журналистиканың адресаты-ол кімнің тілінде бар этностың өкілі. Этникалық журналистика негізінен ұлттық республикаларда, ұлттық топтар басым өңірлерде, ұлттық тілдің дамыған жағдайы бар тіл тасымалдаушылары сақталған жерлерде — мектептер, діни және қауымдық орталықтар, ұлттық тілдегі радио және телехабар тарату, баспа, тұрмыстық қарым-қатынас бар. Этникалық мәдениеттер туралы, жалпы ұлттық және ұлтаралық қатынастар мәселелері туралы және ұлттық қарым-қатынасқа қызығушылық танытатын аудиторияға арналған, этникалық қатыстылығына қарамастан, Т.ғ. к. Блохин этножурналистика деп атауды ұсынады. Ол журналистік қызметтің жеке түрін және оның мазмұнына қатысты және аудиторияның ерекшеліктерінің белгісі бойынша, және "ойлау, іздеу, жинау, ақпаратты интерпретациялау этнологиялық мәдениетімен сипатталатын БАҚ қызметкерлерінің біліктілік деңгейі ретінде" деп ойлайды[1].

Этникалық журналистика Ресейдің геосаяси даму факторы ретінде[өңдеу]

XX ғасырдың аяғында-XXI ғасырдың басында елде этникалық бірегейліктің мәселелері күшейе түсті. Этникалық баспасөз азаматтық қоғамды құру үшін маңызды феномен болды. Бұл ұғымның өзектілігі Ресейдің геосаяси дамуының этносаяси процестері мен қажеттіліктеріне негізделген. Республиканың ССРОның расападасынан кейін титул халқының атынан егемендікті жариялады және мемлекеттік мәртебені тек титулдық тілге берді. Бұл фактілер азаматтардың азаматтық және этникалық сана-сезімінің арақатынасы туралы мәселе қойды[2]. Ресей Федерациясындағы азаматтық қоғамның негізін ресейлік азаматтық ұлт — Ресей құрды, Ресей Федерациясында көпэтносты азаматтық қоғамды қалыптастырудағы этникалық БАҚ орны мен рөлінің маңызды негіздемесі болды. 2002 жылғы халық санағы елде "Ресей халқы" қалыптасқанын көрсетті. Мәскеу қаласында "Татарские новости" (1993), "Караимские вести" (1994), "Ноев ковчег" (1997), "Панорама Дагестана" махачкалинский апталық газеті (1998), уфимский журнал "Ватандаш" (1995), екатеринбургская газета "Уралтау" (1995) және т. б. газеттер жарық көрді. өз тууымен басылымдардың жаңа түрі — постэтникалық ұлттар баспасөзінің пайда болуын атап өтті. 2007 жылдан бастап "Азеррос" ("Азеррос"), "Азербайджанский конгресс", "Вестник Союза армян России", "Еврейские новости", "Международная еврейская газета", "Немецкая газета", "Грузинское слово", "Украинские вести", "Ассирийская газета", "Татарский мир", "Свободный Курдистан", "Российские корейцы", "Греческая газета" және т. б. 60 — тан астам газет және журнал шығарылады. Газеттердің мазмұны бойынша азаматтық (постэтникалық) идентификация өз құрылымына кіреді: Ресей азаматы (жалпы бөлігі) өзін мойындау; Ресейдің мемлекеттік тілін ана ретінде мойындау; Ресейдің құрамдас бөлігі федерацияның "өз" субъектісін мойындау; Ресейдің бірлігін мойындау; Ресей азаматтарының жалпы суперэтникалық мифологиясын (тарихын) мойындау.

Дереккөз[өңдеу]

[1]