ағаш ұстасы
Қазақша
[өңдеу]Ерік Зат есім
Бостандық, теңдік, еріктілік.
1.Е р і к – десе жүрек тулап, Қандай әйел қызбайтын (Б.Майлин, Шығармалары). Бұл маған е р і к пен теңдік беретін дүние емес, ақша мен мал дүниесі (Ж.Саин, Жол үстінде).
2. п с и х о л о г и я л ы қ. Адамның бойындағы психологиялық сезім, жігер, қайрат.
Балалар сіздің сөзіңізден өзіңіздің е р к і ң і з д і, сіздің мәдениетіңізді сезе алатындай болуы керек (Қ.Жарықбаев, Психология). Е р і к – адамның өз қызметін және әртүрлі психикалық процестерді өзі детерминациялауынан және өз реттеуінен көрінетін қабілеті (Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Психология.). Е р і к – адамның өз мінез-құлқын саналы түрде меңгере алу қабілеті, оның белгілі бір мақсатқа жету, іс-әрекетті орындап шығу жолында қиыншылықтарды белсенділікпен жеңе білуінен байқалатын ішкі қуаты (ҚҰЭ).
3. а у ы с п а л ы м а ғ ы н а. Кеңшілік, мұрсатана.
Ойланып шешулеріңе он күн е р і к беремін (Қазақ ертегілері). 4. Ықтияр, ырық, билік. Әйелде е р і к бар ма? Кім азғырса Соған құл. Қарлығаштан әзер болса, Шабардың екі-ақ қарасы артық шығар... Соған кетті көрермін біраз тұрса! (Ж.Аймауытов. Шығармалары). Біріне күш, біріне көрік берді, Көрікке құмар етіп е р і к берді, Атадан сол сияқты мирас қалды, Аяймын күшім жетсе енді немді (Шал ақын, Өлеңдері). Ере бердім мен артынан бір есер, Қарсы келіп е р к і м бар ма тіресер? Жел айдаған тұрағы жоқ қаңбақтай, Ағынымды дедім-дағы сай кесер (М.Дулатов, Шығармалары)