Шатыр байғазы

Шатыр байғазы - неке оқылғаннан кейін жаңа түскен келіншек т.н тарасымен далаға тігілген шатырға шақыртылады. Бұл «күйеуің екеуің ержетіп, адам болдыңдар. Келешекте шаңырақ иесісіңдер. Біз енді сол қуанышқа асығамыз. Бүгіннен бастап қол ұстасып, тізе қосып қатар жүрулеріңе рұқсат» дегені. Бұл жолғы шатырдың байғазысын күйеу жақтың бір құдағиы болашақ отау осылардікі деген ниетпен береді.

Қазақта ұрындауды «қыз қашар» деп те атайды. Күйеу бала «қыз қашарға» бір жорға не қымбат жағалы киім байлайды. Кешкі той кезінде бойжеткеннің бір жеңгесі күйеуді жасырын қайын атасының үйіне шақырып келеді де, осы қызметі үшін «күйеу қашырарын» алады. Оған қосымша күйеу бала қалыңдығымен кездескенше төмендегідей ырымдарды орындап, кәделерін үлестіреді: атасының желісінің жанынан өте бере «желі тартар», үйге жақындай бергенде жүресінен отыра қалып, ит болып ырылдаған жеңгесіне «ит ырылдатар», үйді айнала бере күйеу алдына бақан тастаған жеңгесіне «бақан салар» - жорға не түйе береді. От орнына жеткенше күйеу жігіт әруақтарға, отағасы мен қыз шешесіне арнап үш рет иіліп тәжім етеді. Ізеттілікке риза болған қыз шешесі Алладан амандық сұрап, күйеу балаға алғыс-тілектерін білдіріп, бір кесе ақ ұсынады. Осы сәтте қалыңдықтың төсегінің алдына өтірік өлген болып жатып алған бір кемпірді «кемпір өлді» кәдесін беріп, тірілтіп алады. Сонымен бірге бойжеткеннің жеңгелері шымылдық ашқанына «шымылдық ашар», төсек салғанына «төсек салар», қалыңдығының қолын ұстатқанына «қол ұстатар», құшақтатқанына «қыз құшақтатар», шаш сипатқанына «шаш сипар», көрпе жапқанына «көрпе қимылдатар» кәделерін алады да, күйеу бала мен қалыңдық екеуін оңаша қалдырады. «Қоржын сөгу» – жоғарыдағы кәделердің арасында қоржын сөгу болады. Бұған әйелдер жиналады. Қоржынның аузына бір киімдік бұл салынады. Бұл сөккен адамның сыбағасы. Онан соң жағалы киімдер – қыздың әке-шешесіне беріледі. Тағамды жиылғандар татады. Бір табақта салынғаны шатыр байғазысы болып жатқан жердегілерге апарылады. Некесі оқылғанға дейін заман қалай болады деп барар жерінің асынан ауыз тимейтін келінге бұл жолы рұқсат.