Конвергентті журналистика

Уикисөздік жобасынан

Қазіргі уақытта «конвергенция» үрдісі - біртұтас интеграция және коммуникациялық технологияларды, нарықтар мен бұқаралық ақпарат құралдарын, тұтынушыларды және кәсіби жабдықтарды біріктірген. Конвергенция (жақындастыру, жақындасу) - медиа-реформалар контексінде ұйымдық және құрылымдық конвергенцияны немесе толық біріктіруді меңзейді. Мәскеу мемлекеттік университетінің журналистика факультетінің деканы. Mv Ломоносов профессор Е.Л. Вартанованың айтуынша, «конвергенция» ұғымы бұқаралық ақпарат құралдарындағы негізгі ағымдардың синонимі болып табылады. Конвергенция - алдағы онжылдықтарда бұқаралық ақпарат құралдарын және коммуникация жүйелерін ғана емес, сондай-ақ түрлі салаларды да өзгерте алатын процесс.

Конвергенция[өңдеу]

- нарықтардың бірігуі. Қазіргі заманғы медиа индустриясы телекоммуникация саласы, тұрмыстық техника өндірісі және ақпараттық технологиялармен тығыз интеграцияға көшуде. Нәтижесінде, мультимедиялық қызметтер, желілік қызметтер және тығыз байланыстағы жаңа интеграцияланған нарық құрылды. Ақпараттық өнімді жинауға, жасауға және таратуға елеулі әсер ететін, жақындастырылу ақпараттық басқарудың тәсілдерін түбегейлі өзгертіп қана қоймай, бұқаралық ақпарат құралдарының ұйымдық құрылымын түбегейлі қайта құруға ғана емес, сондай-ақ мәтіндік, визуалды, аудиовизуалды , графикалық, анимациялық және басқа элементтергеді де қамтиды.

Интернет[өңдеу]

- бұл әртүрлі бұқаралық ақпарат құралдары белгілі бір тіл мен нақты мазмұнмен сипатталатын ақпараттық, интерактивті орта. Бұқаралық ақпарат құралдарының кейбір түрлерінің басқа бұқаралық ақпарат құралдарында өзара әрекеттесуі және өзара байланысы да қарастырылған.

ХХІ ғасырдың басында редакторлық желідегі және одан тыс жерлердегі компьютерлерді қосу арқылы редакциялардың желілік инфрақұрылымы пайда болды. Бұл процесс ең алдымен интернет және электрондық пошта арқылы жүзеге асырылды, содан кейін мобильді телефон байланысы қосылған, сандық бейне және дыбыстық ақпарат тасымалдаушылар пайда болды. Соңғы 20 жылда кабельдік теледидар, спутниктік теледидар, цифрлық технологиялар, интернет-теледидар сияқты теледидарлық сигналдарды жеткізудің әр түрлі әдістері енгізілді. 21 ғасырда аталған технология түрлеріне ұялы телефон арқылы хабар тарату қосылды.

Конвергенттік журналистика[өңдеу]

- медиа-холдингті құрайтын БАҚ-тың барлық түрлері үшін бір мезгілде жаңалық шығаратын жаңалықтар орталығы. Олар:  Интернет, радио, теледидар және баспасөз. Олар қзара жарнамалық модель түрінде алмасып, соңғы бірнеше жылда БАҚ нарығында қарқынды түрде жүргізіліп келеді.

«Конвергенция» ұғымы медиа саласындағы негізгі өзгерістерге синоним болып табылады. Ақпараттық-коммуникациялық саланың келешектегі өзгерістері туралы заманауи пікірталастардағы конвергенция мәселелерінің орталық орны оның көп маңыздылығы мен көп қырлы интерпретациясын көрстеуде. Конвергенция - алдағы онжылдықтарда бұқаралық ақпарат құралдарын және коммуникация жүйелерін ғана емес, сондай-ақ түрлі салаларды да толығымен өзгерте алатын процесс.

Интернет, электрондық басылымдар бұқаралық ақпарат құралдарын мультимедиялық БАҚ-пен трансформациялауға күшті серпін берді. Интернет-алаңдар, ақпараттар, хабарландырулар, бұқаралық ақпарат құралдарына енгізілген материалдарға сілтемелер кең қолданыс алуды.

Конвергентті басылым[өңдеу]

- перспективалық формасы бар, журналистік команда қызметінің жаңа моделі. Бұл журналистік кадрлардың жұмысын жедел ұйымдастыруға және өнімдірек етуге мүмкіндік береді. Конвергенттік басылым  газет журналистикасы тереңдігін, видео эмоционалдылығын және интерактивтілігін біріктіретін толық материалдарды дайындауға мүмкіндік береді. Бірден-бір артықшылығы шығындарды азайту мүмкіндігі пайда болды, аралас БАҚ-тардың тартымдылығы өсіп, олардың капитализациясы артып келеді. Қазақстандық БАҚ үшін «Журналистикадағы жақындасуы» тақырыбы жаңа процесс. Соған қарамастан, қазақстандық БАҚ мультимедиялық басылымдарды белсенді түрде осы форматта жұмыс жасап жатыр. Іс жүзінде барлық ірі медиа холдингтер мультимедиялық кеңістікті құра бастады.

Зерттеуші С.З. Уразова ортақ медиа нарығының трансформациясын анықтайтын бірқатар сипаттамаларды ашып көрсетеді. Олар:

1. Дәстүрлі медианы мультимедиаға ауыстыру.

2. Медиалардығ жаңа форматта түрленуі

3. Байланыстың жаңа түрі - интерактивтілік.

4. Қазіргі заманғы цифрлық технологияларды пайдалануды есепке ала отырып, жаһандану үдерістері ақпараттық өнімнің таратылуының параболын өзгерту.

Профессор Г.П. Бакулевтің айтуынша, «кейбір бұқаралық ақпарат құралдарының функцияларын басқаларға ауыстыру - әртүрлі байланыс арналары үшін маңызды. Нәтижесінде коммуникация және ақпараттық арналардың дәстүрлі форматы түбегейлі өзгеруде. Әртүрлі арналардың бір-біріне жақындауы, әртүрлі арналарға ортақ контент өнімдерінің пайда болуы жаңа интеграцияланған жанрлардың пайда болуына әкеледі.

Жаңа медиа байланыс мүмкіндіктерін арттырады. Мұндай процесс барысында жекелей даму үрдісі орын алады. Бұқаралық ақпарат құралдарында ақпараттық ағымдардың күрт өсуі, жаңа тәуелсіз бұқаралық ақпарат құралдарының пайда болуы, медиа-ұйымдардың, ақпараттық процестің жаңа қатысушыларының пайда болу үрдістері қарқын алады.

[1] [2] [3] [4]

  1. Основы медиабизнеса: учебное пособие для студентов вузов / под ред. Е.Л. Вартановой. -М.: Аспект Пресс, 2009. - С. 356
  2. Журналистика и конвергенция: почему и как традиционные СМИ превращаются в муль­тимедийные / под ред. А. Г. Качкаевой. - М., 2010. -С.15
  3. Уразова СЛ.Конвергентная журналистика в цифровой медиа-среде: методическое пособие. - М.: ИПК, 2010. - С. 11.
  4. Бакулев Г.П. Конвергенция медиа и журналистика. - М.: ИПК, 2002. - С. 79.