Лағу
Лағу - қазіргі тіліміздегі мағынасын, «Түсіндірме сөздікте», бетімен кету, ләйлу немесе бетімен сөйлеу, бөсу қалпында ұғындырады. Осы түсініктегі сөз құрамына назар аударсақ, біздің тілімізде оған «бетімен» сөзінің тұрақты тіркес ретінде қалыптасқаны да байқалады. Оны жиі айтылатын «бетімен лағу» сөзінен де аңғару қиын емес. Кейде «лағу» жеке тұрып та сөйлем ішінде өз мағынасын иемдене алады. Шын мәнінде бұл сөздің араб тіліндегі дыбыстық құрамы «лагвь», ал мағынасы — бос сөз, бөспе сөз. Қазақ тіліне ауысқан бұл сөздің мағынасы кеңи түсіп, «бетімен кету» дегенді де ұғындыратын болған: «Бір түлкі жортып келе жатып, лағып бара жатқан бір түйеге кездеседі» (Қазақ ертегілері). Араб тіліндегі алғашқы түбірі «лағ», тұңғыш мағынасы — "іске алғысыз, түкке тұрмайтын" дегенді білдіреді. «Лағу» сөзінің түсінігі ретінде, жоғарыда келтірілген, «ләйлу» сөзі түркі тілдеріне тән жазба ескерткіш — «Алтун йаруқта» (X ғ.) кездеседі. Оның да мағынасы — «мағынасыз, сандырақ сөз» дегенге меңзейді.[1]
Дереккөздер
[өңдеу]- ↑ Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6