Парсонс Толкотт

Уикисөздік жобасынан

Парсонс Толкотт (1902-1979) - американдық социолог, функциональдық мектептің жетекшісі. Қазіргі заманғы социологиядағы "жалпы теорияның іздестірілуін Парсонстың есімімен байланыстырады. Оның "Әлеуметтік әрекет құрылымы" (1937) , "Таза және қолданбалы социалогиялық теория очерктері" (1949) , "Әлеуметтік жүйе" (1962) және басқа да шығармаларында баяндалған әлеуметтік әрекет теориясы-осы теория ролін атқаруға талаптанады. Екінші құрылымдық-функциялық талдау әдісін пайдалана отырып , абстрактылы индивидтердің өзара әсер акті бастапқы клеткасы болып табылатын әлеуметтік жүйе моделін жасады. Парсонстың көзқарасы бойынша , олардың әрекеттеріндегі келіспеушілікті орнататын және қоғам жарлық еткен рольдерді орындатқызатын механизм-жалпы қабылданған нормалардың мінез-құлық стандарттарын үйрену , қызметтің ішкі ырғағына айналдыру болып табылады. Оның тұжырымында адамдардың мінез-құлқын айқындайтын басты факторлар ретінде көрінеді.Парсонс әлеуметтік жүйенің қалыпты жай-күйінің аса маңызды белгісі ретінде тепе-теңдікті ала отырып, қоғамды қажетсіз қақтығыстардан,күрт өзгерістерден сақтауға және тағы басқаға жұмылдыратын реттеу процесіне , осы жағдайларға бақылау жасайтын әлеуметтік құралдарға зор көңіл бөлді. "Қоғам.Тарихи және салыстырмалы талдау" (1967) деген еңбегінде эволюционизмнің кейбір идеяларының пайдаланғысы , әлеуметтік жүйелер сипаттамаларына олардың өзгерістерін талдауды енгізгісі келді. Бірақ ол өзгерісті негізінен жүйенің принципті басқа жүйеге айналуы емес , оның адаптивтік қабілетін күшейтетін жүйенің іштей саралануы деп түсінді.