біз

Уикисөздік жобасынан

Қазақша
[өңдеу]

Есімдік[өңдеу]

Тәу. жақ Жекеше Көпше Тәу. жақ Жекеше Көпше Тәу. жақ Жекеше Көпше
1-жақ
(Менің)
А. {{{1аж}}} {{{1ак}}} 2-жақ
(Сенің)
А. {{{2аж}}} {{{2ак}}} 3-жақ
(Оның)
А. {{{3аж}}} {{{3ак}}}
І. {{{1іж}}} {{{1ік}}} І. {{{2іж}}} {{{2ік}}} І. {{{3іж}}} {{{3ік}}}
Б. {{{1бж}}} {{{1бк}}} Б. {{{2бж}}} {{{2бк}}} Б. {{{3бж}}} {{{3бк}}}
Т. {{{1тж}}} {{{1тк}}} Т. {{{2тж}}} {{{2тк}}} Т. {{{3тж}}} {{{3тк}}}
Ж. {{{1жж}}} {{{1жк}}} Ж. {{{2жж}}} {{{2жк}}} Ж. {{{3жж}}} {{{3жк}}}
Ш. {{{1шж}}} {{{1шк}}} Ш. {{{2шж}}} {{{2шк}}} Ш. {{{3шж}}} {{{3шк}}}
К. {{{1кж}}} {{{1кк}}} К. {{{2кж}}} {{{2кк}}} К. {{{3кж}}} {{{3кк}}}
Тәу. жақ Жекеше Көпше Тәу. жақ Жекеше Көпше Тәу. жақ Жекеше Көпше
1-жақ
(Біздің)
А. {{{4аж}}} {{{4ак}}} 2-жақ
(Сіздің)
А. {{{5аж}}} {{{5ак}}} 3-жақ
(Олардың)
А. {{{3аж}}} {{{3ак}}}
І. {{{4іж}}} {{{4ік}}} І. {{{5іж}}} {{{5ік}}} І. {{{3іж}}} {{{3ік}}}
Б. {{{4бж}}} {{{4бк}}} Б. {{{5бж}}} {{{5бк}}} Б. {{{3бж}}} {{{3бк}}}
Т. {{{4тж}}} {{{4тк}}} Т. {{{5тж}}} {{{5тк}}} Т. {{{3тж}}} {{{3тк}}}
Ж. {{{4жж}}} {{{4жк}}} Ж. {{{5жж}}} {{{5жк}}} Ж. {{{3жж}}} {{{3жк}}}
Ш. {{{4шж}}} {{{4шк}}} Ш. {{{5шж}}} {{{5шк}}} Ш. {{{3шж}}} {{{3шк}}}
К. {{{4кж}}} {{{4кк}}} К. {{{5кж}}} {{{5кк}}} К. {{{3кж}}} {{{3кк}}}

Морфологиялық және синтаксистік қасиеттері[өңдеу]

  1. Есімдік
  2. Түбірі: -біз-

Семантикалық қасиеттері[өңдеу]

Мағынасы[өңдеу]

  1. жіктеу есімдігінің бірінші жағының көпше түрі
    Жұмыс көп, қиындықтар көп, бірақ халық күші одан да көп. Ол күшті ұйымдастыра білсек, біз алмайтын қамал жоқ (Ғ. Мұстафин, Қарағанды)

Фразеологизмдер мен тұрақты тіркестер[өңдеу]

  • біз де кісі болармыз, атқа кісен салармыз

Этимологиясы[өңдеу]

Көне түркі *bi-ŕ сөзінен шыққан.

Зат есім[өңдеу]

біз
Тәу. жақ Жекеше Көпше Тәу. жақ Жекеше Көпше Тәу. жақ Жекеше Көпше
1-жақ
(Менің)
А. {{{1аж}}} {{{1ак}}} 2-жақ
(Сенің)
А. {{{2аж}}} {{{2ак}}} 3-жақ
(Оның)
А. {{{3аж}}} {{{3ак}}}
І. {{{1іж}}} {{{1ік}}} І. {{{2іж}}} {{{2ік}}} І. {{{3іж}}} {{{3ік}}}
Б. {{{1бж}}} {{{1бк}}} Б. {{{2бж}}} {{{2бк}}} Б. {{{3бж}}} {{{3бк}}}
Т. {{{1тж}}} {{{1тк}}} Т. {{{2тж}}} {{{2тк}}} Т. {{{3тж}}} {{{3тк}}}
Ж. {{{1жж}}} {{{1жк}}} Ж. {{{2жж}}} {{{2жк}}} Ж. {{{3жж}}} {{{3жк}}}
Ш. {{{1шж}}} {{{1шк}}} Ш. {{{2шж}}} {{{2шк}}} Ш. {{{3шж}}} {{{3шк}}}
К. {{{1кж}}} {{{1кк}}} К. {{{2кж}}} {{{2кк}}} К. {{{3кж}}} {{{3кк}}}
Тәу. жақ Жекеше Көпше Тәу. жақ Жекеше Көпше Тәу. жақ Жекеше Көпше
1-жақ
(Біздің)
А. {{{4аж}}} {{{4ак}}} 2-жақ
(Сіздің)
А. {{{5аж}}} {{{5ак}}} 3-жақ
(Олардың)
А. {{{3аж}}} {{{3ак}}}
І. {{{4іж}}} {{{4ік}}} І. {{{5іж}}} {{{5ік}}} І. {{{3іж}}} {{{3ік}}}
Б. {{{4бж}}} {{{4бк}}} Б. {{{5бж}}} {{{5бк}}} Б. {{{3бж}}} {{{3бк}}}
Т. {{{4тж}}} {{{4тк}}} Т. {{{5тж}}} {{{5тк}}} Т. {{{3тж}}} {{{3тк}}}
Ж. {{{4жж}}} {{{4жк}}} Ж. {{{5жж}}} {{{5жк}}} Ж. {{{3жж}}} {{{3жк}}}
Ш. {{{4шж}}} {{{4шк}}} Ш. {{{5шж}}} {{{5шк}}} Ш. {{{3шж}}} {{{3шк}}}
К. {{{4кж}}} {{{4кк}}} К. {{{5кж}}} {{{5кк}}} К. {{{3кж}}} {{{3кк}}}

Морфологиялық және синтаксистік қасиеттері[өңдеу]

  1. Зат есім
  2. Түбірі: -біз-

Семантикалық қасиеттері[өңдеу]

Мағынасы[өңдеу]

  1. ағашты, қаңылтыр, былғары заттарды тесу үшін жіңішке қатты темірден істіктеп жасаған сабы бар құрал
    Кенжетай-ай, шынында да тіліңнің ұшында біз тұратын бопты-ау (Т. Иманбеков, Үш айдың үш күні)

Фразеологизмдер мен тұрақты тіркестер[өңдеу]

  • қап түбінде біз жатпас
  • біз өкше